"Przebierańcy i przechodnie. Opowiadania warszawskie" - recenzja

Zgodnie z obietnicą, przychodzę z dłuższym tekstem:

http://zycieipasje.net/2020/01/22/szpieg-w-ksiegarni-przebierancy-i-przechodnie-opowiadania-warszawskie-piotr-wojciechowski-recenzja/

Moda na Auschwitz??

Z góry przepraszam za kontrowersyjny tytuł, ale wydaje mi się, że trafnie oddaje temat mojej wypowiedzi. Jakiś czas temu, przy okazji otrzymanej do recenzji książki "Motyl i skrzypce", wspomniałam, że nasunęła mi się pewna refleksja. W końcu zebrałam się, by myśl ubrać w słowa.
Zaobserwowałam, że ostatnio niczym grzyby po deszczu pojawiają się książki z "Auschwitz" w tytule.
Np."Kołysanka z Auschwitz", "Położna z Auschwitz", "Tatuażysta z....", "Bibliotekarka z....", "Tajemnica z...." , "O chłopcu, który poszedł za tatą do...."., "Sekret Elizy. Auschwitz. Płatna miłość", "Motyl i skrzypce"- tu napis na okładce głosi: "poruszająca historia o sile kobiet i miłości w Auschwitz".
Nie chcę dyskutować o jakości i rzetelności tych książek (nie czytałam jeszcze żadnej), zakładam optymistycznie, że większość jest co najmniej dobra. Niepokoi mnie natomiast samo zjawisko. Czyżby tworzył się nowy trend? Że wszystko, co z "Auschwitz" w tytule się sprzeda? Zwabi zaciekawionych czytelników? Że wystarczy osadzić fabułę romansu czy rodzinnego dramatu w obozowych realiach II Wojny Światowej albo napisać fabularyzowaną opowieść opartą na prawdziwych postaciach, faktach, i już będzie bestseller? Teraz niemal wszystkie autorki ( a także autorzy) - mam tu na myśli literaturę lżejszego kalibru - jak jeden mąż (albo jedna żona) co roku koniecznie muszą napisać "powieść świąteczną" o zimie, Bożym Narodzeniu, aniołach, dzwoneczkach i Mikołaju, a chociaż wziąć udział w antologii opowiadań świątecznych z choinką w tle. Czy niedługo wyznacznikiem popularności ( i gwarancją sprzedaży twórczości danego autora) będzie książka, na której wołami będzie stało "Auschwitz"?
Nieco martwi ( a nawet trochę przeraża) mnie wykorzystanie tej trudnej i ważnej tematyki (o której owszem trzeba wiedzieć i pamiętać - lepiej jednak opierać się na rzetelnych źródłach) jako motywu popularnego w beletrystyce. Obok solidnie napisanych książek opartych na historiach z Auschwitz (tudzież innych podobnych miejsc) mogą ( i pewnie będą) pojawiać się... czytadła mijające się z prawdą, lekko traktujące o tamtejszych warunkach, przekłamujące rzeczywistość, przedstawiające fałszywe treści.
Bardzo jestem sceptycznie nastawiona wobec tej "mody". Jakoś mi to zgrzyta...
Jak się okazuje, nie tylko mnie. Dziś wpadłam na taki oto artykuł:

http://smakksiazki.pl/handel-smiercia-trzeba-sprzedac/?fbclid=IwAR0QtRZyYBySUcGMiRnruHg4nye_C3RYrE8wF58Iqpkv46znZlglRH3pwO0

Komiksy, komiksy... "Tamara Łempicka"

                                                                  Marginesy, 2019

Recenzja pod linkiem:

/http://zycieipasje.net/2020/01/08/szpieg-w-ksiegarni-tamara-lempicka-v-greiner-d-collignon-recenzja-komiksu/

http://ksiazki-sardegny.blogspot.com/2020/01/trojka-e-pik-styczen-2020-podsumowanie.html

powieść graficzna

"ludzie, których powinieneś znać, bo...", czyli książki o znanych osobach

książka z podręcznej biblioteczki/ z nocnego stolika

"Przebierańcy i przechodnie" P. Wojciechowski

"Przebierańcy i przechodnie. Opowiadania warszawskie" Piotr Wojciechowski, Biblioteka Słów, 2019

Dziś tylko taka krótka noteczka, recenzja będzie w późniejszym terminie.

Literackie puzzle: 18 opowiadań, każde można czytać osobno (bo stanowi zwartą całość), ale razem splatają się w wielowątkową powieść, przewijają się w nich ciekawi bohaterowie w różnym stopniu ze sobą spokrewnieni, spowinowaceni, zaznajomieni. Indywidualiści, outsajderzy, samotnicy, fighterzy.
Tematy różnorodne, ogólnie wszystkie odcienie życia, bez tanich chwytów wobec czytelnika.
Bardzo dobra proza, wsiąkłam w nią bez reszty.


Książka przeczytana w ramach wyzwania/zabawy Trójka E-pik, styczeń 2020

powieść graficzna

"ludzie, których powinieneś znać, bo...", czyli książki o znanych osobach

książka z podręcznej biblioteczki/ z nocnego stolika

"Opowiadania bizarne" Olga Tokarczuk

Olga Tokarczuk, Opowiadania bizarne, Wydawnictwo Literackie, 2019

"Opowiadania bizarne" są doprawdy... dziwne. Podeszłam do tej książki bez uprzedzeń i oczekiwań. Po lekturze mam mieszane uczucia.
Zdecydowanie wolę Olgę Tokarczuk w dłuższych formach i raczej mam sentyment do dawnych książek niż potrzebę czytania wszystkiego, co wyjdzie spod pióra Noblistki, którą uwielbiam za całokształt, nie tylko literacki.
Tom zawiera dziesięć opowiadań, bardzo różnorodnych (każde z innej beczki, zarówno jeśli chodzi o  miejsce i czas akcji, jak i o tematykę) i  - w moim odczuciu - nierównych.
Nie każde wzbudziło moje zainteresowanie, niektóre owszem, ale były też takie teksty, które "przeciekły mi przez palce" jak czas poświęcony na ich czytanie. Po prostu ich treść nie bardzo mnie obchodziła, nie porwała. Nie zostaną mi w pamięci. Teoretycznie nic im nie można zarzucić ( są dobrze, sprawnie opowiedziane) oprócz braku wywołania emocji, efektu "wow". Do tych "nijakich" w moim odczuciu zaliczam głównie "Serce" (starsze małżeństwo, w tym on po przeszczepie serca, podróżuje po Azji, szukając - sensu życia? ) i "Prawdziwą historię" ( profesor obcokrajowiec świadkiem śmierci przechodnia, oskarżony staje się ofiarą, panika ucieczki)  - ich fabuła jest dość dramatyczna, ale jakby bez puenty, w sumie nie wiem sama, co dała mi ich lektura.
"Wizyta" (o takiej jakby rodzinie egonów/robotów/androidów?) oraz "Kalendarz ludzkich świąt" ( o masażyście Ilonie  i dziwnym bycie zwanym Monodikosem) to typowe science-fiction, ciekawe, dość wciągające, przyznam - choć niekoniecznie gustuję w tym gatunku. Skojarzyło mi się z Lemem, ale nie mam zbyt wielkiego doświadczenia w tego typu literaturze, by odnieść się szerzej. Te opowiadania mogłyby by być zalążkami niezłych powieści, podobnie jak "Góra Wszystkich Świętych" z motywem klonowania i relikwii ( to z kolei "pachniało" mi prozą K. Ishiguro). Zdecydowanie tu wszystko zostało stłumione, forma ograniczała rozwinięcie wątków.
Najbardziej podobały mi się "Przetwory" (oj, chyba już zawsze będę myśleć o gąbce w sosie pomidorowym i grzypkach  przy kiszeniu ogórków) i "Szwy" (skarpetki rządzą ;-D ), może dlatego, że takie najzwyczajniejsze, ale bardzo klimatyczne, niemal jak kawałki z "Domu dziennego, domu nocnego".

Właściwie co my tu mamy... Trochę baśniowości ("Zielone Dzieci" i księżycowa kraina), trochę zwyczajności ( pełne rutyny życie owdowiałego staruszka - "Szwy"),  nieco historii, filozofii, religii, techniki, s-f... Klonowanie i ekologia. Mięso hodowane w inkubatorach i sterty plastiku pozostające na cmentarzysku świętych krów. Odwieczne pytania o sens życia, istnienie cierpienia  i zła. Poszukiwanie własnej tożsamości, samotność.
Kogel mogel.

W sumie trudno znaleźć coś, co łączyłoby wszystkie opowiadania. Ta tytułowa bizarność to trochę taka "naklejka", tak jak w ofertach handlowych ciągle czytamy "modna sukienka" "modny szal", "modne kalosze" - a każde innego stylu, fasonu, wzoru i koloru. Każdy tekst jest inny, dziwny na swój sposób. Albo i nie dziwny.
Szczerze, to ja tej zapowiadanej nieprzewidywalności i wzbudzanej grozy nie doświadczyłam, wytrącenia ze strefy komfortu też niespecjalnie.
Każdy ma jednak swoje własne pojęcie/poczucie dziwności, może całkiem inaczej odczytać te teksty.

Na pewno nie poleciłabym tej książki na pierwsze spotkanie z twórczością Olgi Tokarczuk i na pewno nie postawiłabym jej w gronie moich ulubionych zbiorów opowiadań. Cieszę się jednak, że miałam możliwość przeczytania tych opowiadań i wyrobienia sobie własnego zdania.
Zatęskniłam jeszcze bardziej do "Domu dziennego, domu nocnego" i  czekam za zupełnie nowe książki Noblistki.

PRZECZYTANE 2019 R.

Nadszedł czas na czytelniczy remanent 2019 r. Wyobraźcie sobie, że w minionym roku wcale nie spisywałam przeczytanych książek, bo... mi się nie chciało. A teraz nieco się namęczyłam, bo uznałam, że jednak bym chciała mieć taką listę i wypisywałam tytuły nie tyle z pamięci, ile na podstawie opublikowanych  (głównie na stronie zycieipasje.net) recenzji, podsumowań w comiesięcznych wyzwaniach "Pod hasłem" i "Trójka E-pik", a także konta w bibliotece. Być może coś umknęło, trudno. Nie liczyłam książeczek dla najmłodszych typu "Świnka Peppa" czy "Turlututu", takich krótkich, czytanych co jakiś czas, ani tych czytanych rozdziałami ( na zmianę z mężem) starszej na dobranoc.
Wyszło 66 książek plus 9 komiksów i 24 audiobooki, razem 99 (!!!Aż się sama przeraziłam).
Korekta! Znalazłam jeszcze zapiski, z których wynika, że na początku 2019 r przeczytałam jeszcze 4 ( dopisane na końcu poniższej listy), czyli  70+9+24 = 103.

Przeważały publikacje wydawnictw Marginesy oraz MG, audiobooki - Storybox.
To był rok komiksów, literatury górskiej,  klasycznych i komediowych powieści kryminalnych. Nie brakowało klasyki i literatury zwanej umownie "kobiecą". Trafiała się literatura popularnonaukowa i poradniki.
Szczególnie ciepło wspominam "Bezsenne noce, senne dni" A. Białowąs - z moją notą na okładce.

Moje  tegoroczne (2019 r) "naj" to:
 "Ilustratorki, ilustratorzy..."  B. Gawryluk
"Wąż z Essex" S. Perry
"Patyki, badyle" U. Zajączkowska
"Zazdrośnice" E.-E. Schmitt
"Olive Kitteridge" E. Strout

"Małe kobietki" L. Alcott

 


PRZECZYTANE 2019 R.

lista niechronologiczna

1)     "Olive Kitteridge" Elisabeth Strout

2)     "Skrzywdzeni i poniżeni" F. Dostojewski

3)     "Jeszcze więcej nieboszczyków, czyli śledztwo z pazurem" M. Kursa

4)     "Noelka" M. Musierowicz

5)     "Drzewo do samego nieba" M. Terlikowska

6)     "Ilustratorki, ilustratorzy..." B. Gawryluk

7)     Manaslu. Góra Ducha, Góra Kobiet" M. Witkowska

8)     "Wtedy w Loszoncu" P. Balko

9)     "Małe kobietki" L. M. Alcott

10)            "Lisy" L. Jones

11)            "Przecięcie" W. Nerkowski

12)            "Wąż z Essex" S. Perry

13)            "Ojciec i ojciec" Karel van Loon

14)            "Sen u dzieci" Kaczor, Szczęsna

15)            "Matki i córki" Ałbena Grabowska

16)            "Bogowie pokazują klaty" B. Gaston

17)            "Czarne liście" M. Wolny

18)            "Zabójstwo na cztery ręce" K. Morawiecka

19)            "Był sobie pies 2" W. Cameron

20)            "Rana" W. Chmielarz

21)            "Stylistka podbija Manhattan" R. Nixon

22)            "Gracz" F. Dostojewski

23)            "Top Dogg" J. Lapidus

24)            "Dwa bieguny" E. Orzeszkowa

25)            "Patyki, badyle" U. Zajączkowska

26)            "Peety. Pies, który uratował mi życie" E. O'Grey, M. Dagostino

27)            "Kiedy zapada mrok" J. Cabre

28)            "Jaszczur" H. Balzak

29)            "Bezsenne noce, senne dni" A. Białowąs

30)            "Green witch..." A. Murphy-Hiscock

31)            "Ławeczka księżnej Daisy" G. Kańtor

32)            "Tarot przy kuchennym stole" M. Cynova

33)            Kobiety nieidealne: Baśka" Kawka/Hayles

34)            "Gosta Berling" Selma Lagerloff

35)            "Pochowani w niebie" Zuckerman/Padoan

36)            "Jak działa pamięć?" Ostby

37)            "Książka o wodzie" A. Kardaś

38)            "Stracony list" J. Cantor

39)            "My, psy. czyli czapka kapitana Yamamoto"

40)            "Polscy himalaiści" D. Jaroń

41)            "Kobiety nieidealne: Joanna" Kawka/Hayles

42)            "Kobiety nieidealne: Iza" Kawka/Hayles

43)            "Gorzka czekolada, Tom 2 opowiadania

44)            "Ja, z bajkowa" E. Radomska

45)            "No, Asiu" M. Krajniewska

46)            "Pawilon szósty" Czechow

47)            "Zazdrośnice" E-E Schmitt

48)            "Śledztwo na cztery ręce" Christie

49)            "Tajemnica Błękitnego Expresu"A. Christie

50)            "Dolina mgieł i róż" A. Krawczyk

51)            "Pamiętnik Czarnego Noska" J. Porazińska

52)            "Pamiętnik księgarza" S. Bythell

53)            "Robert Biedroń. Pod prąd"

54)            "Kocha, lubi, szpieguje" J. Szarańska

55)            "Wiedźmy na wakacjach" M. Kursa

56)            "Plama na Złotej Puszczy" B. Mrówczyński

57)            "Troje na huśtawce" N. Socha

58)            "Noc w Berlinie" G. Kozera

59)            "Marzenia szyte na miarę" K. Wilczyńska

60)            "Zatopiona zima" J. Hopkin

61)            "Spisek scenarzystów" W. Nerkowski

62)            "Kukuczka" Kortko/Pietraszewski

63)            "Pejzaż z aniołem" M. Kordel

64)            "Tam, gdzie jesteś" T. Betcher

65)            "Pogarda" A. Moravia

66)            "Moja kochana, dumna prowincja" K. Filipowicz 
 67 "Wędrowcy" J. Papuzińska 
68 "Ogród małych kroków" A. Waxmann 
69 "Straszyć nie jest łatwo"M. Pałasz 
70 . "Nawiedzony dom" J. Chmielewska

Pow. graf./Komiksy ( wyd. Marginesy)

1.     "Fale"

2.     "Tetris"

3.     "Audubon"

4.     "Darwin"

5.     "Artemizja"

6.     "Mój nowojorski maraton"

7.     "Eileen Gray..."

8.     "Tamara Łempicka"
   
9.   "Neurokomiks"

Audiobooki

1.     "Nie ma" M. Szczygieł

2.     "Projekt prawda" M. Szczygieł

3.     Pani Henryka i morderstwo w autokarze" K. Gurnard

4.     "Wioletka na tropie zbrodni" K. Gurnard

5.     "Milaczek" M. Witkiewicz

6.     "Adaś Mickiewicz" J. Skworz

7.     "Mania Skłodowska" J. Skworz

8.     "Nieboszczyk wędrowny" M. Kursa

9.     "Noc między Tam i Tu" M. Krajewska

10. "Emil, kanarek i rudy pies" M. Krajewska

11.  "Morderca na plebanii" K. Morawiecka

12. "Śledztwo od kuchni" K. Morawiecka

13.  "Kapelusz pani wrony" Parlak

14. "Trzy razy tak" Rudnicki

15.  "Demony na smyczy" A. Onichimowska

16.  "Lot komety" A, Onichimowska

17. "Hera, moja miłość, A. Onichimowska

18. "Podróże z moją kotką" A. Ziółkowska-Boehm

19. "Bulbes i Hania Papierek" Onichimowska

20. "Czas meteorów" Onichimowska

21. "451 stopni Fahrenheita" R. Badbury

22. "Hasztag" R. Mróz

23. "Nowele wybrane" Sienkiewicz

24.  "Dziadek do orzechów" Hoffman